Eind oktober maakte de Chinese overheid bekend dat het medisch gebruik en de handel van neushoornhoorns en tijgerbotten weer legaal zou worden. De opheffing heeft betrekking op de dieren die in gevangenschap leven, het handelen en het gebruik van deze dieren in het wild zou nog steeds verboden blijven. Wel zou China alle handel streng gaan controleren, handel zou enkel legaal zijn in ‘bijzondere omstandigheden’. Onder bijzondere omstandigheden vallen onder andere gebruik voor wetenschappelijk onderzoek en openbare tentoonstelling. De gehele verklaring van de Chinese overheid kun je hier lezen. Half november reageerde China op de kritiek, ze stellen de opheffing op het verbod voorlopig uit. Voor hoelang is niet bekend gemaakt.
Vele dieren- en natuurbeschermingsorganisaties, waaronder het WWF reageerden verbaasd. Eind 2017 heeft China immers nog een grote stap gezet tegen wildlife crime door een binnenlands ivoorhandel verbod in te voeren, iets waar het WWF en andere organisaties jaren voor hebben gestreden. “China heeft een hele eigen cultuur en eigen manier van werken die totaal niet lijkt op de westerse cultuur. Het is heel moeilijk om te peilen waar China mee bezig is. “Bemoeien jullie je niet met onze zaken, dan bemoeien wij ons ook niet met jullie zaken.” Maar dat betekent ook dat ze niet communiceren over wat ze wel en wat ze niet doen.”, aldus Christiaan van der Hoeven, wildlife crime expert bij het WWF Nederland.
Een kwestie van geloof
Tot 25 jaar geleden werden neushoornhoorns en tijgerbotten gebruikt in de traditionele Chinese geneeskunde. Zo zouden de gemalen botten en hoorns goed zijn voor de behandeling tegen koorts, duizeligheid en een bloedneus. In Vietnam is het zelfs erg populair voor de behandeling tegen kanker, echter is de genezende werking van deze producten niet te vergelijken met de synthetische middelen die al op de markt zijn. Van der Hoeven: “Neushoornhoorn heeft een klein beetje medicinale werking tegen ontstekingen, maar het is niet te vergelijken met bijvoorbeeld een paracetamol. De synthetische middelen die we hebben zijn veel sterker en veel beter.” Ondanks het wetenschappelijke bewijs dat de synthetische middelen veel beter werken, blijft de vraag naar de producten groot. Er zijn zelfs lui die recentelijk onderzoek hebben gedaan om neushoornhoorn na te maken en om daar vervolgens de markt mee op te gaan. “Het is cultureel gebruik, ze gebruiken de producten van het dier om de eigenschappen van het dier als het ware over te nemen. De middelen van wilde dieren zijn volgens hen veel sterker dan die van gefokte dieren of synthetische middelen. Ze willen het meest wilde wat er is.”
Echter blijft de vraag naar de producten van de neushoorn en de tijger in China en andere Aziatische landen hoog. De Chinese regering staat onder druk. De toename van tijger boerderijen in China en de pogingen die gedaan worden om neushoorns te gaan fokken, spelen ook een grote rol in de overweging om het verbod op te heffen. Tijger boerderijen bestaan al een lange tijd en het aantal tijgers in gevangenschap in Azië ligt tussen de 7.000 en 8.000 en in het wild leven er wereldwijd nog zo’n 3.890 (bron: WWF). Hieronder is te zien waar de tijger boerderijen zich bevinden en welke tijger boerderijen en betrokken zijn bij handel.
Niet alleen de tijger is de dupe
Maar ook neushoorn boerderijen zijn nu in opkomst. Dit terwijl neushoorns uit Afrika niet zomaar geëxporteerd mogen worden. Van der Hoeven: “Er is een uitzondering. Ze mogen geëxporteerd worden naar de goede dierentuinen en nationale parken. Ze mogen niet geëxporteerd worden om uiteindelijk in het handelscircuit terecht te komen, maar het gebeurd helaas wel. Aziaten zien dieren vaak als producten en niet als dier.” Het aantal gestroopte neushoorns is afgelopen jaren aanzienlijk gestegen. Het aantal neushoorns (alle soorten) in het wild ligt rond de 30.000, dit waren er aan het begin van de 20e eeuw nog zo’n 500.000 (bron: WWF). Neushoorns die leven buiten nationale parken hebben een kleine kans van overleven, binnen de nationale parken wordt er streng gecontroleerd op stropers.
Hoewel het grootste deel van de producten naar de medicijnindustrie gaat, worden tijgerbotten ook gebruikt bij het maken van tijger wijn. Tijgervellen zijn erg gewild als decoratie in huis en het dragen van een tand van een tijger als sieraad is erg populair, het verhandelen van de twee laatst genoemde producten is echter legaal. “Er rust alleen een verbod op de handel in tijgerbotten. Niet op de rest van de producten van de tijger, wat natuurlijk raar is”, aldus Van der Hoeven. Neushoornhoorns worden buiten dat ze als waardevol product in de medicijnindustrie ook gezien als een antiek statussymbool, de prijs voor een hoorn is zelfs hoger dan de prijs voor goud en cocaïne. Een hoorn kost gemiddeld tussen de €30.000 en €50.000. Er zijn ook enkele groepen die geloven dat neushoornhoorn een afrodisiacum is, afrodisiacum is een lustopwekkend middel.
Geld en overtuiging zijn in deze zaak de boosdoeners, maar de ophef van het verbod is uitgesteld. Volgens Van der Hoeven is de kans klein dat China het verbod binnenkort alsnog gaat opheffen, ”de Chinezen willen geen gezichtsverlies oplopen, maar ik durf niks met 100% zekerheid te zeggen.”
Bron featured image: @a_lallie_ (Instagram)
